Većini milenijalaca nije poznato ime Korto Malteze, čak iako su ga videli na konfekcijskoj aplikaciji u Zari ili H&M-u. Među matorcima koji su odrastali u drugoj polovini dvadesetog veka, znatno je više onih koji bi nesumnjivo pomislili na Korta Maltezea kad god se zagledaju u more ili kakvo slično vodeno prostranstvo.
Lik Korta Maltezea nastao je iz mašte italijanskog strip crtača i pisca koji se zvao Hugo Prat. Korto Malteze se pojavio na stranicama časopisa „Sgt Kirk“ 1967. godine, kada je uplivao u priču vezan za splav usred Pacifika. U početku nije ličio na ništa više od sporednog lika, ali čitalačkoj publici nije trebalo dugo da vidi Korta kao zvezdu kada se nedugo zatim pojavio kao glavni junak.
Melanholični usamljenik u teget jakni i sa neizostavnom mornarskom kapom na glavi, postao je simbol slobodnog junaka kojeg upravo želja za lutanjem vodi u avanture, koji „dušu motri u beskraju pučine“, otisnuo se u prvu avanturu u strip albumu Balada o slanom moru, 1967. godine.
Italijanski strip autor Hugo Prat ljubazno je ostavio delove sebe u ovom liku, a Korto, kakva mu je priroda, nastavio da plovi i nakon smrti svog oca, saborca i saputnika na palubi.
Sa stripovskih tabli prešao je u crtane filmove, murale u gradovima, postere u sobama, priobalnim restoranima i barovima, knjige o umetnosti i prozi i pronašao sigurno utočište i kod onih kojima okretanje iscrtanih stranica i nije bio hobi.
Ko je Korto Malteze?
Iako je na stranice stripa ušetao nešto kasnije, Korto Malteze rođen je 10. jula 1887. godine u Valeti, prestonici Malte. Kao sin britanskog mornara iz Kornvola i Romkinje iz Sevilje, Korto je otkrio da nema liniju sudbine na dlanu i zato ju je urezao sam koristeći očev nož.
Mladi avanturista je tako odlučio da bude krojač sopstvene sudbine.
Mnogi smatraju da je Korto Malteze zapravo slika i prilika svog autora, Huga Prata, koji je u moreplovcu otelotvorio sopstveni skepticizam u pogledu nacionalnih, ideoloških i religioznih ideja.
Kao i većina junaka koji su lutali svetkom u prvim decenijama dvadesetog veka, Korto se trudio da bude neutralan, gde god bi se našao, ali instiktivno je pomagao onima u nevolji i potlačenima.
Kada se svet oblikovao na najčudnije načine, Korto je samo želeo da bude slobodan i luta, bez nekog posebnog cilja. Što je cilj bio bliži, on je bio više melanholičan.
Gde je sve Korto Malteze putovao i koga je sreo?
Brojni evropski avanturistički stripovi nastali šezdesetih godina pratili su junake koji obilaze čitav svet, neretko i sami svedočeći o važnim istorijskim događajima, rame uz rame sa ključnim ličnostima tog doba.
Takav je i Korto, koga je put odveo u Prvi svetski rat i to na nekoliko lokacija, a obreo se i u građanskom ratu u Rusiji nakon Oktobarske revolucije. Pratov protagonista svedočio je i rađanju fašizma u Italiji, a po svemu sudeći iskusio je i jezivu hladnoću Sibira, kao i vlagu Patagonije.
A kada imate tako gust plan putovanja u jednom od najturbulentnijih perioda istorije, sretnete razne ljude.
Na stranicama italijanskog stripa našli su se Džek London, Ernest Hemingvej, Herman Hese, Džejms Džojs, Enver Paša. A sa nekima od njih, Korto je postao pravi prijatelj, ili su mu makar ostali dužni.
Tome možda najbolje svedoči epizoda Zlatna kuća Samarkanda, kada iz zatvora izlazi zahvaljujući samo jednom telefonskom pozivu. Sa druge strane žice nalazio se Josif Staljin.
Hugo Prat, čovek zaslužan za Kortov nomadski duh
Iako rođen u blizini Riminija 1927. godine, Ugo Eugenio Prat, kako je glasilo njegovo pravo ime, odrastao je u Veneciji i, kao i Korto, bio zagledan u more.
Već kao desetogodišnjak sa majkom odlazi u Abisiniju (Etiopija), tadašnju italijansku koloniju, kako bi se pridružili ocu koji je bio Musolinijev vojnik.
Nakon oslobađanja Etiopije 1941. godine, njegovog oca hapse i on umire kao ratni zarobljenik godinu dana kasnije, kada Huga sa majkom odvode u logor Diredaoua.
Upravo u tom logoru Hugo razvija ljubav prema devetoj umetnosti, kupujući stripove od čuvara.
Uz pomoć Crvenog krsta, njegova majka i on ubrzo bivaju deportovani u Italiju. Prvi strip objavljuje sa 17 godina u Veneciji, a već 1949. dobija poziv da radi za izdavačku kuću Editorijal abril u Buenos Ajresu. Tada počinje Pratovo stripovsko putovanje, na kom on posećuje Amazon, London i nekoliko godina radi u Brazilu.
U Italiju se vraća 1967. godine kada i crta strip Balada o slanom moru, u kome se prvi put pojavljuje omiljeni moreplovac.
Mnogi smatraju da je Korto zapravo oličenje Pratovog nomadskog duha, lik u kog je utkao sopstvena životna iskustva.
Pored samotnjačke prirode, usadio mu je i interesovanje za drevne civilizacije, grčke mitove i malo poznate afričke priče. Odveo ga je u Patagoniju, Peru, Etiopiju, Novu Gvineju i Tahiti.
Prat je autor je preko 40 strip ostvarenja, među kojima se, pored Korta Maltezea, ističu i Pustinjske škorpije.
Na njegovo stvaralaštvo uticali su svetski klasici, a oni koji su ga poznavali, tvrde da je u biblioteci imao više od trideset hiljada knjiga.
Inspiraciju je vukao i iz filmova Frenka Lojda i Ričarda Bruksa, a ideju za ime moreplovca dobio je gledajući upravo film Malteški soko Džona Hjustona. Dobitnik je brojnih nagrada, a u Ajznerovu kuću slavnih je uvršten posthumno. Preminuo je 20. avgusta 1995. godine od kancera.
Originalne pustolovine Korta Maltezea
Sve Kortove avanture Hugo Prat je pretočio u 12 grafičkih romana. Ukoliko želite da pratite hronologiju glavnog junaka, koja se malo razlikuje od one kojom je autor stvarao, stripove bi trebalo da čitate sledećim redosledom:
1905, Mladost (La giovinezza, 1983)
1913-1915, Balada o Slanom moru (Una Ballata del Mare Salato, 1967-1969)
1916-1917, Pod znakom jarca (Sous le signe du Capricorne,1971)
1917, Korto uvek malo dalje (Corto toujours un peu plus loin, 1970-1971)
1917-1918, Kelti (Les Celtiques,1971-1972)
1918, Etiopljani (Les Éthiopiques, 1972-1973)
1918-1920, Korto Malteze u Sibiru (Corte sconta detta Arcana, 1974-1975)
1921, Bajka iz Venecije (Favola di Venezia -Sirat Al-Bunduqiyyah, 1977)
1921-1922, Zlatna kuća Samarkanda (La Casa Dorata di Samarcanda, 1980)
1923, Tango (Tango… y todo a media luz, 1985);
1924, Helvetske priče (Le helvetiche Rosa alchemica, 1987)
1925, Mu (Mu, 1988-1989)
Gde sada plovi Korto Malteze?
Korto Malteze nastavio je sa avanturama i nakon smrti svog tvorca. Autori Ruben Peljehero i Huan Dijaz Kanales 2015. godine nastavili su sa objavljivanjem stripova.
Do sada je ovaj tandem objavio tri nova albuma, a priče Ekvatorija i Pod ponoćnim suncem objavljene su i na hrvatskom jeziku.
Francuski animirani film Korto Malteze: U skrivenom dvorištu Arkane, snimljen je 2002. godine prema motivima stripa Korto Malteze u Sibiru.
A njegove priče našle su put i do potpuno neočekivane publike. Opera Korto Malteze: Balada o slanom moru imala je premijeru 2018. godine na Malti.
Planiran je i dugometražni film koji će režirati francuski reditelj Kristof Gan, dok će Korta glumiti Tom Hjuz, poznat po ulozi u seriji Viktorija.
A gde je Korto Malteze sad? Baš sada, u ovom trenutku? Verovatno je opružen na nekoj plaži, prepoznatljivo obučen i zagledan u more i galebove.
„Korto, mornaru, uvek ćeš ljubiti more”, odavno mu je rekao njegov tvorac, gotovo proročki.
Izvor: BBC / Uroš Dimitrijević
Foto: YouTube printscreen
